İSVEÇ POSTASI
Gazetecilik, dünyanın birçok yerinde ölümcül bir tehdit olarak gündemdeki yerini koruyor.. 2025 yılında öldürülme riski en yüksek olan bölge Gazze'deydi - orada öldürülen tüm gazetecilerin neredeyse % 43'ü buluyor. Ayrıca, Ukrayna ve Sudan da haber yapmak için oldukça tehlikeli ülkeler arasında yer alıyor.
Latin Amerika'da gazetecilerin % 24'ü öldürüldü ve Meksika, dokuz ölümle gazeteciler için dünyanın en tehlikeli ikinci ülkesi oldu. Ülkedeki gazeteci cinayetlerindeki artışın arkasında organize suç örgütleri var.
Gazeteciler en çok kendi ülkelerinde risk altında. 2025 yılında kendi ülkeleri dışında yalnızca iki gazeteci öldürüldü: Ukrayna'da Rus yapımı bir insansız hava aracı saldırısında öldürülen Fransız fotoğrafçı Antoni Lallican ve on yıldan uzun süredir yaşadığı Honduras'ta öldürülen Salvadorlu Javier Hércules.
Dünya çapında şu anda 503 gazeteci hapiste; bunların çoğu Çin'de (121), Rusya'da (48) ve Myanmar'da (47).
Dünyada gazetecilerin öldürülmesinde cezasızlık faktörüne vurgu yapan RSF Genel Direktörü Thibaut Bruttin, çatışma bölgelerinde gazetecilerin yeterince korunamamasıyla ilgili hükümetler ve uluslararası kuruluşlara işaret ederek şunları söyledi:
“Gazetecilere duyulan nefretin sonu budur! Bu nefret, 2025’te 67 gazetecinin ölümüne yol açtı, kaza sonucu ya da dolaylı etki olarak değil, gazetecilik faaliyetleri hedef alınarak öldürüldüler. Medya eleştirisi meşrudur ve bu sosyal işlevinin kalıcılığı için bir değişim gücü olmalıdır. Ancak büyük ölçüde silahlı güçlerin ve suç gruplarının taktiksel iradesi ile ortaya çıkan veya sürdürülen gazetecilere yönelik nefrete asla kaymamalıdır.
İşte cezasızlığın sonu budur: Uluslararası kuruluşların, çatışma bölgelerinde gazetecilerin korunmasını öngören hukukun uygulanmasına dönük başarısızlığı, koruma politikalarını uygulaması gereken hükümetlerin cesaretinin azalmasının bir sonucudur. Tarihin ayrıcalıklı tanıkları olan gazeteciler, zamanla ikincil kurban, rahatsız edici tanık, takas aracı, diplomatik oyunlarda piyonlar, ortadan kaldırılması gereken erkek ve kadınlar haline geldiler. Gazetecilik kolaylıklarına karşı dikkatli olalım: Gazetecilik için hayatınızı feda etmezsiniz, hayatınız çalınır; gazeteciler ölmez, öldürülürler.”
Türkiye’de, Fatih Altaylı ve Merdan Yanardağ dahil 20’yi aşkın gazeteci ve çizerin hapse girdiğini, üçünün halen tutuklu olduğunu kaydeden RSF Türkiye temsilcisi Erol Önderoğlu, Türkiye’de gazetecilerin mahpusluğunun yöntem ve suçlama alanı itibariyle endişe verici bir yaygınlık gösterdiğini ifade etti.
Özgürlükten yoksun bırakan durumlara, üç gazeteciyi de hedef almış ev hapsinin de eklendiğini açıklayan Önderoğlu, onlarca habercinin de halen adli kontrol (yurtdışına çıkış yasağı veya imza yükümlülüğü) altında tutulduğunu bildirdi.
Erol Önderoğlu devamla: “Türkiye’de kronik gazeteci tutukluluğu, yılsonu rakamları yönünden birçok ülkeye göre belki çok dikkat çekmeyebilir. Ancak tedirgin edici bir faktör olarak mahpusluk sorununa, yıl boyu kendini gösteren adli kontrol ve ev hapsi de eklenince, gazeteciyi fiziksel olarak da özgürlüğünden eden, hukuka aykırı ve yıldırma amaçlı siyasi pratiğin ne kadar yaygın olduğu daha rahat göz önüne getirilebilir. Kamuoyuna haber yetiştirenler daha fazla kriminalize edilemez."
